၀တၳဳမ်ား၊ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၊ ေနာက္ခံကားခ်ပ္မ်ား-(စာအုပ္ဆန္းစစ္ခ်က္)

ဝတၳဳမ်ား၊ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၊ ေနာက္ခံကားခ်ပ္မ်ား

 (စာအုပ္ဆန္းစစ္ခ်က္)

ေအာင္ေမာ္ဦး

www.freelibraryonline.com

“အျပင္စာေတြမဖတ္နဲ႔၊ ေက်ာင္းစာပဲဖတ္”ဟု မိဘေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာဆိုဆံုးမေလ့ ရွိတတ္ သည္။ ေက်ာင္းစာ မလိုက္ႏုိင္မွာစိုးသျဖင့္ မတတ္သာ၍ လုပ္ရရွာသည့္ မိဘမ်ားအား စာနာနားလည္မိ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးသည္အထိ အျပင္စာ မဖတ္ဘူးသည့္ ေက်ာင္းေနဖက္ တခ်ဳိ႕ကို ေတြ႔ဖူးသည္။ တခ်ဳိ႕ မိဘမ်ားက်ေတာ့ အရြယ္ႏွင့္မွ်သည့္ အျပင္စာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ေပးၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာေရာ၊ အျပင္စာပါ တြဲဖတ္သည့္ ေက်ာင္းေနဖက္တခ်ဳိ႕ကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ဖူးသည္။

တတိယအစုမွာ မိဘက မလုပ္ႏွင့္ဟုဆိုလွ်င္ လုပ္ခ်င္သည့္ လူငယ္စိတ္ေၾကာင့္ ခိုးဖတ္ၾကသည့္ လူငယ္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ အျပင္စာဖတ္ခြင့္ မရၾကရွာသည့္ လူငယ္မ်ား၏ ပ်ဳိႏုစဥ္္ ကာလမ်ားကား ႏွေျမာစရာ ေကာင္းလွသည္။ သူတို႔ချမာ လူမႈလက္ေတြ႔ဘ၀သည္ ေမးခြန္းေရာ၊ အေျဖပါ တြဲပါေနသည့္ ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားႏွယ္ စာမ်က္ႏွာစဥ္လိုက္ အစီအစဥ္ မက်ေၾကာင္း တကယ္တန္းသိေတာ့ အေတာ့္ကို္ ႀကီးေနၾကၿပီ။

၀တၳဳမ်ားကို ကေလးဘ၀မွစတင္ဖတ္႐ႈခဲ့ေသာ ဂ်ဴးသည္ “က်မဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား”ဟု အမည္ရ သည့္ စာအုပ္ထဲ၌ ငယ္စဥ္က ဖတ္ခဲ့ဖူးသည့္ ၀တၳဳမ်ားကို ကေလးတဦး ခံစားရသလိုပင္ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္း ခံစားျပထားသည္။ ထိုမွ လူငယ္၊ လူလတ္ စသျဖင့္ အရြယ္အလိုက္ အဆင့္ဆင့္ ခံစားျပသြားသည္။ ငယ္ႏုစဥ္ကေတာ့ ဇာတ္လမ္းကိုအဓိကထား၍ ခံစားခဲ့ၾကသလို၊ ရင့္က်က္လာေတာ့ ဇာတ္လမ္းထက္ ဇာတ္ေကာင္၊ လူ႔စ႐ိုက္၊ လူ႔သဘာ၀၊ သမိုင္းေနာက္ခံကားခ်ပ္၊ ေခတ္ၿပိဳင္ခံစားမႈ၊ အဖြဲ႔အႏြဲ႔၊ တင္ျပပံု၊ စာေရးသူ၏ ေစတနာ၊ သက္ေရာက္မႈ စသျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားျပသြားသည္။

စာဖတ္သူတေယာက္အေနႏွင့္သာမက စာေရးသူတေယာက္ အေနႏွင့္ပါ ၀င္၍ ဖတ္ျပသြားပံုမွာ ဤစာအုပ္ကို ေရးသားသည့္ ဂ်ဴး၏ ရည္ရြယ္ရင္းပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ထင္၏။ က်ေနာ္သည္ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ စာဖတ္ေနသည္ကိုပင္ ေမ့သြားၿပီး ဂ်ဴးဖတ္သြားပံုကို အမွတ္မဲ့ လိုက္ၾကည့္ေနမိလ်က္ သား ျဖစ္သြားသည္။

ဂ်ဴး ဟူသည့္ ဇာတ္လိုက္ အမ်ဳိးသမီးတဦး ျမန္မာ၀တၳဳေတြ အၾကားေရာက္သြားလိုက္၊ အာရွ၀တၳဳေတြ အၾကား ေရာက္သြားလိုက္၊ အဂၤလိပ္၀တၳဳေတြအၾကား ေရာက္သြားလိုက္၊ အေမရိကန္၀တၳဳေတြ အၾကား ေရာက္သြားလိုက္၊ အီတာလ်ံ၊ ျပင္သစ္၀တၳဳေတြအၾကား ေရာက္သြားလိုက္ႏွင့္ ယဥ္ေက်း မႈေတြအၾကား ဟိုမွသည္ ကူးလူးသြားလာေနျခင္းကို စိတ္၀င္တစား ၾကည့္ေနမိေတာ့သည္။

( ၂ )

က်ေနာ္တို႔အေနႏွင့္ ဖတ္ခဲ့ၿပီးသည္မ်ားကို ျပန္ဖတ္ျဖစ္ၾကမည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ မဖတ္ရေသးသည္ မ်ားကို ရွာေဖြဖတ္႐ႈမိၾကမည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ဟိုစဥ္က ခံစားမႈမ်ဳိးႏွင့္ေတာ့ ထပ္တူထပ္မွ် တူႏိုင္ ေတာ့ဦးမည္မထင္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ဖတ္ၿပီးသား စာအုပ္တအုပ္ကို ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ ျပန္ဖတ္ျဖစ္ ၾကမည္ မဟုတ္တာ ေသခ်ာသည္။ အနည္းဆံုး သံုးေလးငါးႏွစ္ေလာက္ၾကာမွ မွတ္မွတ္ရရ ျပန္ဖတ္ျဖစ္ လွ်င္ျဖစ္မည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြရန္၊ ကိုးကားရန္ ျပန္ဖတ္ျဖစ္လွ်င္ ျဖစ္မည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ စကားစပ္မိ၍ျဖစ္ေစ၊ ျပန္လည္ပံုႏွိပ္၍ျဖစ္ေစ အေၾကာင္းကိစၥတိုက္ဆိုင္၍သာလွ်င္ ဖတ္မိေကာင္း ဖတ္မိၾကေပမည္။

ထိုအခါ မူလဖတ္စဥ္က ခံစားမႈမ်ဳိးႏွင့္ အလံုးစံု မတူႏိုင္ေတာ့။ မူလဖတ္စဥ္က ၾကည့္ျမင္ပံုမ်ဳိးႏွင့္ အလံုးစံု မတူႏိုင္ေတာ့။ ေတြးေဒါင့္သစ္တခုမွ ေတြးမိ၍၊ ျမင္ေဒါင့္သစ္တခုမွ ျမင္မိႏိုင္သည္။ အသက္အရြယ္ႏွင့္ အေတြ႔အႀကံဳတို႔ေၾကာင့္ေပလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ သမိုင္းေနာက္ခံ ကားခ်ပ္၏ လႈပ္ရွားမႈ၊ အလ်ဥ္သေဘာေၾကာင့္ေပလား။ ဤသည္ကပင္ ေလးနက္သည့္ ခံစားမႈသစ္ကို ေပးစြမ္း ႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ရသစာေပ၏ ထူးျခားမႈတခုဟု ဆို၍ ရမည္ထင္သည္။

“ဆံုး႐ႈံးမႈေတြမ်ားၿပီး ေရြးခ်ယ္ရန္ လိုအပ္လာေသာအခါ အစားထိုးမရေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈကို တန္ဖိုးထား ကာကြယ္ရန္ က်မကို ဤစာအုပ္က သင္ေပးခဲ့ပါသည္။ ဘ၀တြင္ လူတို႔သည္ အရာမ်ားစြာကို ဆံုးရံႈး ရႏိုင္သည္။ ေရြးခ်ယ္ရန္အေၾကာင္းမ်ားစြာ ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည္။ ထိုအထဲမွ ဘာကိုေရြးခ်ယ္မလဲ။ ထိုအခ်က္သည္ လူ႔ဘ၀တြင္ အလြန္အေရးႀကီးေသာအခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ လူတေယာက္သည္ သူ႔ဘ၀တြင္ အေရးႀကီးဆံုး အရာ၊ အဆံုးအရံႈးမခံႏိုင္ဆံုးေသာအရာကို က်ဳိးေၾကာင္းဆင္ျခင္တတ္စြာ သိတတ္ဖို႔လိုသည္ ဟု က်မထင္ပါသည္။ စာအုပ္မ်ားသည္ က်မကို ေၾကာင္းက်ဳိးဆင္ျခင္ ဆက္စပ္မႈ ေပးခဲ့႐ံုသာမကဘဲ ခြန္အား မ်ားစြာကိုလည္း ေပးခဲ့ေသးသည္” ဟူ၍ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ “ခ်စ္ေသာ ဤကမၻာ” ၀တၳဳကို ဖတ္စဥ္က သူခံစားခဲ့ရသည့္ ခံစားမႈကို ရင္ဖြင့္ျပသည္။

( ၃ )

စာဖတ္ျခင္း၏ အဓိပၸာယ္ကို ေကာင္းစြာခြဲျခားသိရွိရန္ ခဲယဥ္းမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ခံုခံုမင္မင္ဖတ္ၾကသည္ ကား အမွန္ပင္။ သို႔ေသာ္ စာဖတ္သူခ်င္း တူၾကေသာ္ျငား စာဖတ္ပံုခ်င္းကားမတူ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ျခင္းကား မတူၾက။ တခ်ဳိ႕က ဦးေႏွာက္ အာဟာရအတြက္ ဖတ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕က ႏွလံုးသား အာဟာရအတြက္ ဖတ္ၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ ကိုးကားၾကရန္၊ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးၾကရန္၊ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ၾကရန္ ဖတ္ၾကသည္။ တိတိက်က်ေျပာရလွ်င္ စာကို အသံုးခ်ရန္ဖတ္ၾကျခင္း။ သို႔ေသာ္ “ရသစာေပ” ကိုမူ ႏွလံုးသားႏွင့္မွ ဖန္တီး၍ ရႏိုင္ေပသည္။

“ကံေကာင္းေသာလူငယ္မ်ားသည္ သူ႔ဘ၀တြင္ ဘယ္စာကိုဖတ္၊ ဘယ္စာကို မဖတ္နဲ႔ဟူေသာ အႀကံေပး ခ်က္မ်ဳိး ရရွိခဲ့၏။ ကံဆိုးေသာလူငယ္မ်ားသည္ ဘာအႀကံေပးခ်က္မွ မရရွိပါ။ ထိုအမ်ဳိးအစားထဲမွ စိတ္ဓာတ္ အင္အားျပည့္စံုေသာ လူငယ္မ်ား၊ ႀကိဳးစားလိုေသာလူငယ္မ်ား၊ ရွာေဖြစူးစမ္းလိုေသာလူငယ္မ်ားသည္ မည္သူ႔အကူအညီမွ် မပါ၀င္ဘဲ မိမိတို႔ဘာသာ သင့္ေတာ္ရာရာကို ေရြးခ်ယ္သြားတတ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သူတို႔ဘာလိုခ်င္မွန္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မသိသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ေလာကတြင္ မိမိဘာလို ခ်င္သည္ဟု မွန္ကန္စြာသိ၍ မိမိလိုခ်င္ေသာအရာကို ရေအာင္ယူႏိုင္ေသာ လူငယ္မ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ လူတေယာက္ မိမိဘ၀တြင္ ဘာလိုခ်င္သည္ဟု အတိအက်သိလာရန္ စာအုပ္မ်ားစြာက တြန္းအားေပးႏိုင္ သည္ဟု က်မထင္ပါသည္” ဟူ၍ လူငယ္ႏွင့္ စာေပ၏ အခန္းက႑ကို တင္ျပထားပါသည္။

မည္သည့္ စာအမ်ဳိးအစားမ်ားကို ဖတ္သနည္းဟူသည့္အခ်က္သည္ အေရးႀကီးသည္ဟုယူဆပါက၊ မည္သို႔ ဖတ္သည္ ဟူသည့္အခ်က္သည္လည္း အေရးပါေၾကာင္း ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရေပမည္။ ေသခ်ာသည့္ အခ်က္မွာ မေကာင္းသည့္စာဟူ၍မရွိႏိုင္၊ မႀကိဳက္သည့္စာ ဟူ၍သာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ ရင့္က်က္သည့္ စာဖတ္ သက္က စာကို သမၻာႏွင့္ယွဥ္ကာ ေရြး၍ ေရြး၍ သြားေပလိမ့္မည္။ စာကို မ်ားမ်ားႏွင့္ စံုေအာင္ဖတ္ဖို႔သာ လိုသည္ဟုထင္ပါသည္။

( ၄ )

ရသစာေပတြင္ ၀တၳဳသည္ ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ အခ်ိန္ယူ၍ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပသည့္ သေဘာ မ်ဳိးေဆာင္သည္ဟု ထင္သည္။ ၀တၳဳတပုဒ္ကို အခ်ိန္မေပးဘဲ ဖတ္၍မရ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူ သည္ ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ အခ်ိန္ယူ၍ တစိမ့္စိမ့္ ခံစားဖတ္႐ႈရေပမည္။ စာေရးဆရာ သည္ သူ႔ေခတ္ကို သူ မ်က္ကြယ္မျပဳႏုိင္။ သူ႔ခံစားခ်က္သည္ပင္ သူ ျဖစ္တည္ေနသည့္ သမိုင္းေခတ္မွ ေပါက္ဖြားလာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ႔ေခတ္ကို သူ သ႐ုပ္ေဖာ္ေတာ့သည္။ သူ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ခံစားမႈသည္ သူ႔ဇာတ္ၫႊန္း။ သူ႔ဇာတ္အိမ္ သည္ သူ႔တိုင္းျပည္၊ သူ႔ကမၻာ။ သူ႔အတူေနလူသားမ်ားသည္ သူ႔ဇာတ္ေကာင္မ်ား စသျဖင့္ ျဖစ္လာၾကသည္။ သက္၀င္လႈပ္ရွားလာၾကသည္။ သုိ႔ႏွင့္ သူသည္ မင္ျဖင့္ မေရးျဖစ္၊ ရင္ႏွင့္ ေရးျဖစ္သြားေတာ့သည္။

“ပါရီၿမိဳ႕ႀကီး ကိုယ္တျခမ္းေသေနၿပီ”ဟု အီလ်ာအာရင္ဘတ္က ေျပာသည္။ တကယ္လည္း ထို႔ထက္မက ဆံုး႐ံႈးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ က်မတို႔ သူ႔ကို ျပန္လည္ ေဆးကုသေပးရမည္။ မည္သည့္ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသခဲ့ သလဲဆိုတာကိုေတာ့ သမိုင္းမွာ ဘယ္လိုမွ လိမ္ညာ၍မရေသာ အခန္းက႑ျဖစ္ပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးတၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံႀကီးတႏုိင္ငံ ျပန္လည္က်န္းမာလာဖို႔ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား၊ ႏုိင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ကိုယ္က်င့္ သိကၡာ၊ ေျဖာင့္မွန္ႀကိဳးစားမႈ၊ ဇြဲသတၱိႏွင့္ ေခါင္းမာမႈမ်ား လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အခ်ိန္ ကာလလည္း မ်ားစြာလုိပါသည္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျပန္လည္က်န္းမာလာဖို႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကုသမႈ ေပးရမလဲ ဟူသည့္ ေမးခြန္းမွာ ေမးစရာပင္မလိုပါ။ လက္ရွိအေျခအေန၊ လက္ရွိအခ်ိန္အခါသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ သည္ ဟူ၍ ပါရီက်ဆံုးခန္း ၀တၳဳထဲတြင္ အီလ်ာအာရင္ဘတ္က ေဖာ္ျပထားသည္ကို က်မရင္ထဲ ခုထိစြဲေနဆဲ ရွိပါသည္။

အလားတူပင္ စနစ္ဆိုးတခု၏ ၀ါးမ်ဳိမႈသည္ ေရာဂါကပ္တခု၏ ၀ါးမ်ဳိမႈကဲ့သို႔ပင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္း ၏။ ေရာဂါကပ္ကို တြန္းလွန္ရန္ ၾကာေသာအခ်ိန္ထက္၊ စနစ္ဆိုးတခုကို တြန္းလွန္ရန္ ၾကာေသာအခ်ိန္က အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုပါသည္။

၀တၳဳမ်ားကို ဖတ္ၾကသည့္အခါ ဇာတ္လိုက္ေနရာမွ ၀င္၍ လိုက္ပါခံစားရင္း ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ပရိတ္သတ္ တဦးႏွယ္ ဇာတ္လမ္းေနာက္ တေကာက္ေကာက္လိုက္တတ္ၾကသည္မွာ လူ႔သဘာ၀ပင္။ ၾကာေတာ့ ဇာတ္လိုက္သည္ မိမိ၏ “စံ” ျဖစ္လာသည္။ ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ မိမိကိုယ္တိုင္ ထို “စံ”ႏွင့္ ကိုက္ညီခ်င္သည္။ မကိုက္ညီလွ်င္လည္း မိမိႏွင့္ ရင္းႏွီးသူတဦးဦးကို ကိုက္ညီ ေစခ်င္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၀တၳဳထဲမွ ဇာတ္လိုက္ကို အျပင္၌ တကယ္ေတြ႔ခ်င္ ျမင္ခ်င္စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဤဇာတ္လိုက္မ်ဳိး တကယ္ရွိ သည္ဟူသည့္ ထင္မွတ္စိတ္ကို ယံုၾကည္မႈအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တုိ႕သည္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ဇာတ္လိုက္အျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနရသည့္ ေလာက ဇာတ္ခံုကို ေမ့ေလ်ာ့ေနၾကသည္။ ထို႔ထက္မက က်ေနာ္တို႕သည္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကုိယ္၌က သမိုင္းေရးသူမ်ားလည္း ျဖစ္ေနၾကျပန္သည္ ဟူသည့္အခ်က္ကိုပါ ေမ့ေလ်ာ့ေနၾကပံုရေပသည္။

ေအာင္ေမာ္ဦး
(၂၀၀၄ ခုုႏွစ္တြင္ ေခတ္ၿပိဳင္အြန္လုိင္း၌ ဗဟုလိႈင္းဟူသည့္ ဘံုအမည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါသည္)

စာအုပ္အမည္။ “က်မဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား”
စာေရးသူ။ ဂ်ဴး
ထုတ္ေ၀။ ဂ်ဴးစာေပ
ပံုႏွိပ္။ ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၉၉၊ ဒီဇင္ဘာ။
မ်က္ႏွာဖံုးပံုႏွိပ္။ ဦးျမသိန္း (၀၁၄၂၇) သိန္းျမင့္၀င္းေအာ့ဖ္ဆက္၊ အမွတ္(၉၆)၊ ၁၁ လမ္း၊ ရန္ကုန္။
အတြင္းပံုႏွိပ္။ ကလ်ာေအာဖ့္ဆက္၊ (၁၅၂) ကၽြန္းေရႊၿမိဳင္လမ္း၊ သု၀ဏၰ၊ ရန္ကုန္။
ထုတ္ေ၀သူ။ ဦးမိုးၾကည္ (မိုးၾကည္စာေပ)၊ အမွတ္-၃၈၇၊ (၇) ရပ္ကြက္၊ ဖ်ာပံုလမ္း။